Wat zijn antioxidanten en waarom hebben we ze nodig?

Antioxidanten kunnen op verschillende manieren hun werking uitvoeren maar ze hebben allemaal eenzelfde doel namelijk het lichaam beschermen tegen oxidatieve stress door vrije radicalen te bestrijden.

Het verschil tussen antioxidanten, vrije radicale en oxidatieve stress

Vrije radicalen zijn onstabiele, hoogactieve moleculen die lichaamscellen en -weefsels beschadigen. Deze radicalen worden van nature in het lichaam aangemaakt door verschillende processen zoals verwerking van voedsel, zonlicht en toxines. Normaal kan de geproduceerde hoeveelheid radicalen in het lichaam geneutraliseerd worden door de lichaamseigen antioxidanten. Ze beschermen hierdoor weefsels en cellen tegen de schade van vrije radicalen.

In het dagdagelijkse leven worden we echter ook blootgesteld aan vrije radicalen. Hierdoor kan het zijn dat de balans van de lichaamsnatuurlijke antioxidanten verstoord wordt en dat er vervolgens oxidatieve stress ontstaat. Men spreekt over oxidatieve stress wanneer de radicalen schade berokkenen aan de lichaamsweefsels of -cellen. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat het lichaam altijd voldoende antioxidanten voorhanden heeft.

Welke soorten antioxidanten zijn er?

Antioxidanten kunnen water-, vetoplosbaar of beide zijn. De eerste groep voert hun functie uit buiten de cellen terwijl vetoplosbare antioxidanten werken ter hoogte van de celmembranen.Tenslotte is de laatste categorie, de water- en vetoplosbare antioxidanten, zowel actief ter hoogte van de celmembranen als in de binnenkant van de cellen.

Antioxidanten kunnen zowel vitaminen, mineralen, proteïnen, enzymen als fytonutriënten zijn. Hieronder een overzicht van de belangrijkste antioxidanten in elke categorie.

Per categorie:

• Vitaminen: Vitamine C, Vitamine E, vitamine K
• Mineralen : Selenium, Zink, mangaan
• Proteïnen : Alfa-liponzuur, Cysteïne, Glutathion
• Enzymen : Co-Enzym Q10
• Fytonutriënten: Groene thee, Kurkuma, Ginkgo Biloba

Enkele antioxidanten in de kijker

1. Astaxanthine

Astaxanthine is een natuurlijk carotenoïde dat krill, zalm en flamingo’s hun rode kleur geeft. Bovendien staat het bekend om zijn zeer hoge antioxidantencapaciteit. In voeding kan je het vooral terugvinden in krill olie.

Astaxanthine kan door zijn structuur (water- en vetoplosbaar) een dubbellagig celmembraan overbruggen, hierdoor biedt astaxanthine een unieke membraanbescherming (zowel aan het celmembraan als in de cel) die de veerkracht tegen oxidatieve stress doet toenemen.

2. Blauwe bes

Blauwe bosbessen zijn één van de krachtigste antioxidanten in onze voeding. Ze bevatten flavonoïden, vitamine C en vitamine K. Naast hun antioxidatieve capaciteiten ondersteunen ze ook het imuunsysteem.

3. Co-enzym Q10

Ubiquinol is de bioactieve (gereduceerde) vorm van co-enzym Q10 en een lichaamseigen antioxidant.  Deze vorm ontstaat in het lichaam via omzetting uit ubiquinone (geoxideerde coQ10). Het vermogen om ubiquinone om te zetten in ubiquinol daalt met de leeftijd. Daarom is het voor 45-plussers nuttig om rechtstreeks ubiquinol in te nemen als voedingssupplement. Ook wie intensief sport heeft een hogere behoefte aan ubiquinol.